هەڵبژاردنی تیغەی دروستی پرۆسەکەری خواردن بۆ لاینەکانی ئامادەکردنی خواردنی دۆستداری گەردوون

فێربوونی تیشەکانی چاودێری چێشت: کار و هەنگاونی زیاتر لەسەر دابەزینی کارەبای سوستنەبالیک

تیپەکانی تیشەکانی چاودێری چێشت و ڕۆڵەکانیان لە خێزانی خۆراکی سوستنەبالیک

پرۆسێسکەرەکانی خۆراک بە تیغەکانی جیاوازەوە دابەزاند کە سێ کاری سەرەکی دەکەن: بڕین، ڕووکردن، و خەڵککردن. ئەم هەڵگرە تایبەتیەشان کاری پێشان لە گەشتن دەکەن چونکە کارەکانیان بە باشترین جۆر دەکەن بەهەڵوەشاندنەوەی یەک تیغە بۆ هەموو شتێک. بۆ نموونە تیغەی جولیان (Julienne) دەتوانێت سەزاکان بە نیوەی کاتێکی دیاری بکاتەوە بەهەمان شێوەی دەستکاری کردنیان بەپێی تاقیکردنەوەکانی ساڵی ڕابردوو. و بێگومان، هیچ کەس ناتەوێت میکسەری دایمی بەرکێنێتەوە کاتێک دەتوانرێت لەسەر نانەوە بەردەوام بێت. مۆدێلە نوێکان بە دیسکەکانی ڕووکردنی دووڕوو و تیغەکانی چالاکی زۆر کۆمەڵێک کار دەکەن تا ئەو قەبارەیەی کە لەسەر دووپەڕی مەبەستەخانەکەمان دەبێت کەم بکەنەوە. کەسایەتییەکان دەڵێن دووبارە کەمتر لە نیوەی ئامێرەکانیان پێویستە پاش گۆڕینی ئەم سیستەمە چالاکانە، کە شوێنیان کەم دەکەنەوە و هەروەها دەبەزێننەوە لە هەژاری کارەباییشدا.

چۆنیەتی کەم کردنەوەی خەرجی خۆراک و بەهێزکردنی کارەبایی لەڕێی شێوەکاری تیغەکان

بەلەدەکان بە دەقیقییەتی مۆهەندسی و لەبەرەکانی بە تیشکی لەزری کەمێش دەکات، دەتوانن لە تەنها یان کۆمەڵە بەلەدەکان زۆرتر هاوسەنگ و یەکسان بەشێک لە خۆراکەکان دابەش کەن، کەواتە خۆراکی کەمتر لە هەر رۆژێک دەڕژرێتەوە. ئەمەش بە ڕەوشتەکانیش دەگەڕێتەوە - هەندێک لە مامەڵەکان نیشان دەدات کە هەنگاوی خۆراک دەکەوێتەوە تا ٢٢٪ کاتێک ئەم بەلەدە چۆنییەتی بەکاردێنرێت. نەخۆشەکەی تر ئەوەیە کە ئەو ڕووکارانەی کۆتایی دابەشکردنەکە دەتوانن بەهەڵدەنگی لە ڕاکردنی خۆراکەکان لەسەر ماشینەکە یارمەتی بەخشێن، کە دەتوانێت هەنگاوی کارەبای مۆتۆرەکە بە ١٥٪ کەم بکاتەوە بۆ هەر کۆمەڵەیەک کە پرۆسە دەکرێت. لە نەتیجەیەکی داھاتوو لە بەرهەمهێنانی مامۆستا لە ٢٠٢٣ دەربارەی کارکردنی مەشکەوتەکان دەربڕی کە ئەو شوێنانەی کە گۆڕین بە ترتیبەکانی بەلەدەکانی ئەرگۆنۆمیک دەکەن، بە ئاسانی دەتوانن تا ٨ کیلۆوات چرخە لە مانگێکدا پاراستن لەبەر ئەوەی هەموو شتێک زۆر خێراتر دەکرێت. ڕاستییەکی سادەیە، چۆنکە ڕێکخستنێکی باش ناکات هەموو شتێک بە باشی کاربکات، بەڵکو لە درێژایی کاتەوە پارە و ئامانجەکانیش دەپارێزێت.

رۆڵی بەلەدەکانی باشتر لە ماڵەکان و مەشکەوتەکانی ئەکۆ-سۆز

بەرەکانی بەهێز دوایی لە مەطبخانەکانی کە بەرەو سیفری زەوەر دەڕۆن، ڕۆلێکی گەورە دەگێڕن. دەسپێکەکان کە سەرفی کردبەوە لە یانیەکانی تایبەت بۆ کارەکانی جیاواز، دەستکەوتەکانیان لە ژمارە زۆر کەمتر دەبێتەوە لە ٤٠٪. بۆ مەطبخانەکانی خانە، بەرەکان بە ڕووکەوتنی تیژی سەروشتی، لەڕاستیدا دەمەنێکی سێ جارەش دێنەوە لە بەرە سادەکان. پۆلێنەیەکی داھاتوو لەلایەن دانشگەی مەطبخی سەروشتیەوە دۆزییەوە کە زیاتر لە هەفت لە دە سەرۆکی مەطبخی پیشەگەر دەڵێن کە بەرە باشترەکان به‌همانندی دەستگەیان دەکەن بەبێ ئەوەی کۆتاییەکی بەرەکە بەهێزەکان بە کوالیتی خۆراکەکە بکەن. ئەمەش دەریدەکەوێت چۆن زۆر دەسپێکەکان دەگۆڕنە بەرەکانی تازە کە تیژتر دەبڕن و دەمەنێکی زۆرتر دێنەوە.

ماددەی بەرەکان و فایدەکانی درێژخایەنی زەوی

فولادی بێ زەنگ و بەرەکانی پلاستیک: بەردەوامی، دووبارە کاریگەری و ئەنجامی ژیان

لە بەرەندامانی ساڵنەرێتییەوە، فولادی بێخۆر بە تایبەتمەندی لە چەند بوارێکدا سەر بەندی پلاستیک دەگرێت. لە دوای ١٥،٠٠٠ دانە کاکەوێکی فولادی بێخۆر دەتوانێت تیژ بمانێت، لە کاتێکدا زۆربەی کاکەکانی پلاستیک لە دوای ٥،٠٠٠ بەکارهێنانێکی تەنها لە دەست دەدەن. کەسایەتییەکانی کۆتایی ژیانیانش گۆڕاوێکی زۆر دەکەن. موادە پلاستیکییەکان زۆرتر دەکەونەوە لە کۆلایەکان کە دەیەن لە سەدەکان دەخایەن بۆ چەڵەکەوتن، بەڵام فولادی بێخۆر دەتوانرێت دەرچووە و دووبارە بەکارهێنرێت بێگۆڕانی لە کوالیتیەکەی. لە بەرەندامانی گشتییەوە، زانیاریەکان دەریان دەخەن کە کاکەکانی فولادی بێخۆر لە ماوەی ژیانەکەیاندا بەشداری دوو سێیارە کەمتر لە گازە گەرمخانەییەکان دەکەنەوە بەهەمان شێوەی گۆڕینی پلاستیکی، تەنانەت لە کاتێکدا بەرهەمهێنانی فولاد سەرەتا هێزی زۆرتر هەیە.

چۆنیەتی کەم کردنەوەی چووکەی زیانهێنەر بە 3 جار زۆرترین خزمەتکردنی تیشکی فولادی بێ پێجە

فولادی بێ پێجە زۆرتر لە پلاستیک دەخایەنێت کە ئەمەش بە شێوەیەکی زۆر لە زیان دەکەوێت. زۆربەی تیشکە پلاستیکییەکان دوو یان سێ جار لە نوێکردنەوە پێویست دەکات پێش ئەوەی تیشکێکی فولادی تەنها یەک جار بەکارهێنەر بۆ نوێکردنەوە بەتاڵ بێت. کاتێک دەیتوانین بۆ هۆتێل و کارخانەکان ببینین، ئەمەش دەگەڕێتەوە بە نزیکەی ٤٨٠ پۆند کەمتر پلاستیک کە بە هەر ساڵێک دەچێتە چووکەی زیانهێنەر بۆ هەر یەکەکە. بۆ ئەوەی ئەو ژمارەیە بە چاوی سەیری ببینین، دەگەڕێتەوە بە دوازدە هەزار پێتی پلاستیکی سادە کە لە هەموو هەڵوەشاندنەوەکان دەدۆزرێتەوە بەپێی ڕاپۆرتی یەکێتی نەتەوەیی هۆتێل و رەستۆران لە ساڵی پێشوو. ئەوەیش کە ئەم تیشکانە زۆرتر لە ماوەیەکی درێژ دەخایەنێت دەگەڕێتەوە بە ئەوەی لە بستنەوەشدا کەمتر لە زیان دەکەوێت. واتە داواکاران ٤٥% پارەی خۆیان دەپارێزن لە ماوەی کارکردندا کاتێک کەمتر نوێکردنەوە دەکەن، کە ئەوەی کە گوێرەییەکی توندە بەڵام دەگۆڕێت بۆ فایدەی دوورخایەنەوەیی.

بڕیار دانانی تیشکەکانی نانچووکەرەوەی 'ئێکۆ-پۆلینەکراو': ئایا بەڕاستی بەردەوامن؟

کاتێک سەیری پۆلەکانی سیلیکۆنی دەکەین کە وەک هەڵبژاردە سەرووشتییەکان دیاری کراوە، پێویستە گرێبەندیمان لەسەر ئەوە بکەین کە گریمانە نەکەین. ماددەی PTFE ئەو کیمیاوی هەڵوەشێنەرە دەری دەکات کاتێک دەستێک دەکاتەوە، کە بەڕاستی دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی دعوای سەرووشتییەکانی. هەندێک پۆلە سەرامیکی لە بەرهەمە ڕووەکییەکان ئەو کێشەیەی نییە، بەڵام بەڕاستی زۆربەیان دەڵێن دەستپێکەکەیان دەکەوێت دوای مانگێک لە کارهێنانی کۆن. NSF نێودەوڵەتی ئەخەم بۆ ئەم بەشە دەستێک دەکاتەوە لە بەرامبەر کردنی ستووندەرێک بۆ پۆلەکان کە بەڕاستی دەوەرێک دەماوەتەوە بە ٢٠٠ firaqşûştinê بێت لە بەرەوپێشکەوتنی بێ تەنگی. بۆ هەر کەسێک کە بە جدییەتی دەیوێت پایداری بخاتە سەر، هاوبەشکردنی قابەکانی فولادی بە یەکێک لەم پۆلە سەرووشتیانەی کە NSF داواکاری کردووە وەک ئەوەیە کە ئێستا باشترین هەڵبژاردنە. بێگومان زیاتر دەرچووە، بەڵام فایدەکانی درێژخایەن بۆ هەر دوو کاریگەری لە مەطبخ و هەروەها دۆخی گەردوون بەرزە.

هەماهەنگکردنی تیرەکان بە ئەو کارە دانەزانە سەرۆکیەوە بۆ بەهێزکردنی سفر

بڕین، خانەکردن، و ڕووکردن: هەڵبژاردنی تیرەی دروستی پرۆسەسکەری خۆراک بۆ هەر کارێک

چەقەلەری تایبەت بە کاتی کردن بەڕاستی ئاسانتر کردنی بەکارهێنانی ئامانەکانی مەزگەلەکان دەکات. کاتێک سەرکۆکەکان چەقەی دابەزینەوەی تایبەت بە کارەکانی دیاریکراو بەکار دەهێنن، نتیجەکانیان زۆر هاوشێوە دەبێت. ئەمەش لە ناکۆکی یان زیادەی خواردنەوە دەکەوێتە دەرەوە تا ١٥-٢٠٪. بۆ شتەکان وەک تۆماڕەوەکان کە دەگەرێنەوە بە تەنیا دابەزینەوە، چەقەکانی دایسکردنی کرۆس کاتەرێکی گەورە دەکەن. رێگاکانی پێشوو لە ڕاستیدا ١٠٪ لە گوشتی تۆماڕەوەکان لە ماوەی ئامادەکردن دەکۆژنەوە. چەقەلەری تایبەت بە خواردنە سەختەکان توانای بەدەست هێنانی ٢٠٪ زیاتر لە ماددەی بەکارهێنەری لە پنیرە سەختەکان و ڕەشەکان دەدات بەهەمان شێوەی دەستی. ئەوەی گرنگە ئەوەیە کە چەقەی دروست هەڵبژێردرێت چونکە ئەو ناهاوکێشە سەرەڕاییە دەکەوێتە دەرەوە. ئەمەش لە ڕاستیدا ڕوون دەبێت کاتێک سەیری ئەوە بکەیت کە ئەنجومەنی پاراستنی چەمکە زیستییەکان دۆزیوەتەوە لەبارەی کۆنتڕۆڵی بەهێزتری بەشەکان کە دەگەرێتەوە بە کەمتر کردنەوەی کۆی گەڕاوە لە مەزگەلە پیشەییەکان.

بەهێزکردنی ئامادەکردنی گیانەکان بە بەستەرەکانی چالاکی تایبەت

مەطبخەکانی کە بە تەواوی بەرەو پێتەکان دەگەڕێن، هەمیشە پێویستیان بە سەر بەستنەکانی باش دەکەوێت کە بە تەماشاکانی کاریگەر دەکارێن. بەرچیەکانی جولیان بە شێوەیەکی باش دەتوانن کۆسکەشی بە نۆدڵی بگۆڕن بێ ئەوەی چەندێک لە پێتەکە هەڵوەشێت، و ئەو دیسکانەی لە شێوەی چوارچۆک دەکارێن دەتوانن پێتەکانی زۆر ناخۆش بە نوێ بە شێوەیەکی باش لەسەر پلەیتەکان دەکارێن. هەروەها شتێک هەیە بە ناوی کرۆسیفەر شرێدەر کە سەرەتا دەکارێت بە هەموو ئەو بەشانەی کە خەڵک دەیان هەڵێنەوە - وەکو مەڕگی کەلەم یان سەرەی بروکلی کە دەتوانن زۆر تەغزیزاتی تەبەڵەش بەکار بێنن بەڵام خەڵک دەیان هەڵێنەوە. لە گەڵ ڕاپۆرتەکانی UNEP دا دەڵێن کە ئەگەر بە پێتەکان بەستەر بگەڕێیت دەتوانێت ژمارەی خواردنە هەڵوەشێنەکان کەم بکاتەوە تا ٣٤٪. کاتێک سەرۆکەکان ئەو بەرچیە تایبەتەکانیان هەبێت دەتوانن بەڕاستی هەموو بەشەکانی پێتەکە بەکار بێنن.

نمونەیەک لە کەفێیەکی بێ هەڵوێست: چالاکییەکەی ٤٠٪ زیاد کردەوە بە بەکارهێنانی چالاکی بەرچیەکان

زۆریەکی کەفێیەکی دوای چالاکییەکانی بەرچیەکاندا دەست دەکەوێتەوە بە شێوەیەکی باش لە کارەکانی ڕۆژانەدا:

لە بەرنامەسازی کردنی کارەکانی خواڕدنی سەبزییەکان لە کاتی ڕۆژهەڵات و کاتی دایسینگی ئەو سەبزیانە لە وەرزی سەیرانەکان، کافێکە کەمی لە خراپبوونەوەی تیرە و شوێنەکان و هەڵچوونەکانی ئاوەتەوانی کرد. ئەم هماهنەکردنەی میکانیکی وەکو ئەوەندە ئەنجامی دەرکرد کە چۆنیەتی ماددەکان هەڵدەبژێردرێن لە بەرهەمهێنانی دووامەوەیی.

زیادکردنی کارایی و دووامەوە لە ئامادەکردنی خواڕدنە زۆرەکان

بڕی کات و داوەتەوانی کەمبووە لەگەڵ بەهێزکردنی سیستەمی تیرەی پرۆسێسکەری خواڕدن

شێوازەکانی تیرەی تایبەتمەندی کاتی ئامادەکردنی سەبزییەکان لە مەزرەخانەکان کەم دەکەنەوە بە مانەوە 53 خولەک لە هەر خزمەتێک، کە داوەتەوانی بەکارهێنراو کەم دەکاتەوە بە 18% (ئینستیتووتی مەزرە دووامەوە 2023). ئەو کارە زۆرەکانە دەتوانن 27% زیاتر بەکارهێنن بە کەمکردنەوەی تەنگەی مۆتۆر، کە گرینگە بۆ داونیشتن لە ستوونە دووامەوە بەبێ کەمکردنەوەی دەربارەیەکان.

بەرگری لە بەرگی: 1,200 خواڕپیس و پیشەساز لە بەرگی تیرە و ئاسانی بەکارهێنان

پۆڵینگێک لە 1,200 خواڕپیسی پیشەساز و خانەیی دەری لەوە دا کە 73% یان گرینگی دەدەن بە بەکارهێنانی تیرەی سەری دیکە بۆ کەمکردنەوەی زۆری ئامێرەکان. نەتیجەی سەرەکییەکان بریتیە لە:

• چەکنەکانی تاسکی زۆرکار بە 50% نیاز بە داگرتنی مەترسی دەکەن
• دۆکە ئەرگۆنۆمیکەکان ئاسانی بەرەنگاری گۆڕانکارییە تیژەکان زیاد دەکەن
• پەیوەندیە یەکگرەکان هەڵوێستنەوەی سیستەمی سەرۆکی بە 38% کەم دەکەن

ئەم یەکەنە ڕێکخستنی کارا و پایداری لە مامەڵەگەرییەکانی مەطبخە جیاوازەکان زیاد دەکەن

تەکنۆلۆژیای چەکنەی زانیار: چۆنیەتی داگرتنی نەوەی داهاتوو ڕێکخستنی پایداری کارکردن دەگۆڕێت

سیستەمە زانیارەکان ئێستا چڕییەکان دەدۆزنەوە و خێراییەکان خۆیان گۆڕ دەکەن، کە بەرەنگەیی گۆڕانکارییە زۆرەکان بە 31% کەم دەکەن، شێوە و خۆمایەتییەکان هەڵدەگرێن. چەکنەکانی سەرچاوەیەکی دادەبەزێنن بە سیستەمی مەطبخی (KMS) بۆ دۆزینەوەی بەکارهێنان و داواکردنی چاککردنەوە پێش شکستن، درێژی سەرووچوون و کەمکردنەوەی داگرتنی ناوخوازەکان

ڕێباز: گەڕاندنەوەی چەکنەکان بۆ درێژکردنەوەی سەرووچوون و کەمکردنەوەی داگرتن

بە پلاندانی دووبارەکردنی تیژی لە ڕێگەی کەیسی زانستی لە مەطبخەکانی پێشکەوتوودا دەرکرد کە ژیانی بەکارهێنانی پۆلەکان ٢٢٠٪ زیاد دەکات. بۆ نمونە، هەڵبژاردنی تیژی سێری دەرەوەیی بۆ تەنها کارەکانی سەبزیەکان، ژیانی تیژەکە تریپل دەکات لە گونجاوەکانی چەندبەکارهێنانی. ئەم شێوەیە کار لە کەمکردنەوەی گەمارۆی لەندنەکان و پاراستنی کارایی تیژی لە ماوەی درێژ دەکات.

چۆنکردن و کارایی: هەڵگرتنی هێز، کارایی و پاراستنی ڤیتامینەکان

تیژەکانی باڵا هەروەها زۆر کارکردن: پاراستنی ڤیتامینەکان لە مەطبخە ئەکۆلۆژیەکان

بەرەکانی تیژ دەتوانن خواردن ببڕن بە کمترین شکستنی سەلول، کە ئەمەش یارمەتی دەدات کە بیشترین خاوەندەییەکان پارێزراو بمانەوێت و هەروەها ئاڵووێتی کەمتر لە پرۆسەی شۆرە بوون دەبێت. رێستۆرانەکانێک کە ئامێرەکانی بڕینیان نوێ کردووە دەڵێن لە گەرمی دوو ساڵە دەرچوونی تەحقیقی ئینستیتووتی تەکنۆلۆژیای خواردنەوە لە ساڵی ٢٠٢٣ دەربارەی ئەوەیە کە لە ١٥٪ یارمەتی لە پاراستنی ڤیتامینەکانی سبزییەکان دەدات. ئەم بەرە نوێیانە خێراتریش کار دەکەن و ئەمەش دەبێتە هۆی کەمترین بەهای سەرچاوەی کارەبایی و هەروەها خواردنەکان دەبێتە دەمە زۆرتر. بۆ شێفەکانی کە ئەمەلکاری لە مەطبخانەکان دەکەن کە لەسەر خواردنی تەندروست و یان ئامادەکردنی خواردن بەشێوەی دۆستدارایەتی نەتەوەیی تایبەت دەکەن، ئەمە یەکێکە لەو تەکنۆلۆژیانەی کە زۆر گرنگیی لە پاراستنی بەهای تەندروستی و کاراماییەکانی کارەکان دەبینیت.

دیزاینی بەرەکانی سەرکشی کەمتر کە هەڵوەشاندنی مۆتۆر و مەصرفی ئەنەرژی کەمتر دەکات

ڕێزەکانی هیدرۆداینامیک و ڕووکانی ئاسۆیی دووری کاری دیواری دەکەن، کە دەبەژوێتی مۆتۆر بە نزیکەی ١٨٪ بە یەک بەرکەوت کەم دەکاتەوە. ئەم ڕێزەنەش گەرمی کەمتر دروست دەکەن و دەبەژوێتی مۆتۆر و تیخەکان بە تا سێ ساڵ دیاری دەکەن. لە جێگە هەڵوەشانە زۆر بەکارهێنراوەکان وەکو کارخانەکانی ئامادەکردنی خۆراک، ئەم کاراییە دەبەژوێتی دەرچوونی دوایی دەکەوێتەوە.

نوێگەری لە ڕێزبەندی پرۆسێسکەری خۆراک بۆ کەمترین پەنچەی ئاماری دەرەوە

Nifşa herî dawî ya van sîsteman bi kartuşên pola yên zengarnegir tê ku dikarin werin veqetandin û ji nû ve werin bikar anîn, digel pêçanên taybetî ku bi xwezayî dihelin li şûna ku mîkroplastîk li dû xwe bihêlin. Lêkolîner bi dijwarî li ser guhertoyên ku bi enerjiya rojê dixebitin dixebitin ku bi pergalên vegerandina avê re dixebitin. Ew hêvî dikin ku ev modelên nû dê di çend salên pêş de karanîna avê li gorî rêbazên kevneşopî bi qasî %80 kêm bikin. Tiştê ku em li vir dibînin, bi bingehîn ji nû ve nirxandinek tevahî ye ka divê hilber ji destpêkê heya dawiyê çawa werin sêwirandin. Ev başbûn encamên kalîteya bilind diparêzin di heman demê de şopek pir piçûktir li ser jîngeha me dihêlin ji teknolojiyên kevintir.

پرسیارەکان و جووڵەکان پێکهاتوو

چییەکانی تۆماری خواردنی دیاریکراوە؟

تۆمارە خواردنییەکان بە ئاسانی لەگەڵ تیغەکانی بەرزکردن، دانان، خواردنکردن، و کاڵکردنی جۆرە خاوەندەکانی تایبەت دێن کە دەتوانرێت بە قەبارە یان تیپێکی دیاریکراو بەکارهێنرێت.

بۆچی فولادی بێ‌شۆکەیی لە بەرگی زیستەوە بە توندی دۆزراوە بۆ تیغەکان؟

بەرگەکانی فولادی بێ سووڕ بەردەوامترن، دوبارە بەکارهێنرێن و تولیدیان کەمترین دەرچوونی کاربۆنی ده‌كات بەهه‌ڵبەندی بە پلاستیکی.

چۆن بەرگەکانی تایبەت دابەزێنەری خەرجی خۆردنە؟

بە دابینکردنی بەرشێکی یەکسان، بەرگەکانی تایبەت کۆمەڵێکی ناهمانە دەکەن کە زۆرجار هەڵدەوێژنرێت، بەواتایە خەرجی خۆردن بەشێوەیەکی گەورە دابەزێنەن.